สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา  กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์  เสด็จทรงงาน  
ณ  สถาบันวัฒนธรรมศึกษากัลยาณิวัฒนา  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  วิทยาเขตปัตตานี  โดยมีคณะผู้บริหาร
มหาวิทยาลัย  หัวหน้าส่วนราชการ  และประชาชนจังหวัดปัตตานี  เฝ้ารับเสด็จฯ  เมื่อวันที่  9  สิงหาคม  2546
         ในวโรกาสดังกล่าว  รศ.ดร.ประเสริฐ  ชิตพงศ์  อธิการบดีมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  กราบทูล
ถวายรายงานความก้าวหน้าการดำเนินการของสถาบันวัฒนธรรมศึกษากัลยาณิวัฒนา  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  
วิทยาเขตปัตตานี  ความว่ามหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  ได้ยึดมั่นในเจตนารมณ์ที่จะเป็นศูนย์กลางทาง
วิชาการระดับสูง  ทำหน้าที่บุกเบิก  แสวงหาองค์ความรู้  ถ่ายทอดวิทยาการและเทคโนโลยี  ตลอดจนคุณค่าทาง
วัฒนธรรมที่มีความสำคัญและจำเป็นต่อการพัฒนาสังคมและประเทศชาติโดยรวม  เฉพาะในด้านทำนุบำรุง
วัฒนธรรมนั้น  มหาวิทยาลัยได้จัดตั้งหน่วยงานที่ทำหน้าที่ทางด้านนี้ขึ้นในปี  2522  โดยใช้ชื่อว่าศูนย์การศึกษา
เกี่ยวกับภาคใต้  หน่วยงานนี้ได้เริ่มทำหน้าที่ศึกษาค้นคว้าเพื่อฟื้นฟู  ส่งเสริม  และเผยแพร่ศิลปะและวัฒนธรรม  
อันเป็นภารกิจหลักหนึ่งในสี่ของมหาวิทยาลัย  ต่อมาในปี  2538  มหาวิทยาลัยได้รับพระกรุณาธิคุณจากใต้ฝ่าพระบาท
พระราชทานนามให้หน่วยงานแห่งนี้ว่า  สถาบันวัฒนธรรม
ศึกษากัลยาณิวัฒนา  นับเป็นมิ่งมงคลอันสูงยิ่งแก่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  ในปัจจุบันสถาบันวัฒนธรรม
ศึกษากัลยาณิวัฒนาได้ทำหน้าที่และพัฒนามาโดยลำดับ  ภายใต้กรอบวิสัยทัศน์ที่ว่า  “สถาบันจะเป็นหน่วยงานหลัก
ของมหาวิทยาลัยในการดำเนินงานด้านทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม  เพื่อเป็นศูนย์กลางในระดับภูมิภาค  ภายใต้เนื้อหา
และกิจกรรมทางวัฒนธรรมของชาติอย่างเป็นระบบ”
         สถาบันฯ  ได้ดำเนินงานมาจนประสบความสำเร็จและมีผลงานปรากฏดังนี้
         -  งานพิพิธภัณฑ์  ประกอบด้วยพิพิธภัณฑ์  3  หลัง  และหอศิลปวัฒนธรรมภาคใต้  1  หลังคือ  
พิพิธภัณฑ์คติชนวิทยา  พิพิธภัณฑ์พระเทพญาณโมลี  พิพิธภัณฑ์เรือนอำมาตย์โทพระยาพิบูลพิทยาพรรค  
ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ที่เก็บรวบรวมโบราณวัตถุและศิลปวัตถุที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์  โบราณคดี  รวมถึงศิลปะ
วัฒนธรรมต่าง  ๆ  บางส่วนได้จัดแสดงวิถีชีวิตของชุมชนและสังคมในภาคใต้ตอนล่างของประเทศไทย
         -  งานส่งเสริมเผยแพร่และประชาสัมพันธ์  มุ่งผลิตสื่อและโครงการสร้างสรรค์ต่าง  ๆ  ทางด้านวัฒนธรรม  
รวมถึงการสร้างเครือข่ายทางวัฒนธรรม  เพื่อเผยแพร่ความรู้และคุณค่าของศิลปะและวัฒนธรรมของภาคใต้ตอนล่าง
เช่น  งานมหกรรมศิลปวัฒนธรรม  โครงการสืบสานดนตรีพื้นบ้านจังหวัดชายแดนภาคใต้  และการจัดงานประเพณี
ที่สำคัญประจำปี  เป็นต้น
         -  งานศึกษาค้นคว้าวิจัย  สถาบันฯ  มีภารกิจในการศึกษาค้นคว้า  วิจัย  เพื่อสร้างองค์ความรู้และคุณค่า
ทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น  วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชุมชนและสังคมท้องถิ่นภาคใต้  เพื่อให้ประชาชน
ในท้องถิ่นจะได้ตระหนักและภาคภูมิใจในคุณค่าและความสำคัญของวัฒนธรรมภาคใต้  เช่น  การศึกษาเรือนไทย
มุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้  การศึกษาศาสตราวุธในจังหวัดปัตตานี  ยะลา  และนราธิวาส  สถาปัตยกรรมจีน
ในเมืองปัตตานี  เป็นต้น
         -  งานบริการศูนย์ข้อมูลทางวัฒนธรรม  สถาบันฯ  จัดให้มีศูนย์ข้อมูลทางวัฒนธรรมที่มีลักษณะเป็นห้องสมุด
ที่มีการรวบรวมเอกสารข้อมูล  ข้อสนเทศทางด้านศิลปะและวัฒนธรรมภาคใต้ตอนล่าง  ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นศูนย์
ข้อมูลทางวัฒนธรรมและศูนย์กลางในการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับศิลปะและวัฒนธรรมของท้องถิ่นให้แก่นักเรียน  
นักศึกษา  เยาวชน  และประชาชนทั่วไป  เช่น  ผลงานด้านศิลปวัฒนธรรม  ประเพณี  ภูมิปัญญาท้องถิ่น
         “การดำเนินงานของสถาบันวัฒนธรรมศึกษากัลยาณิวัฒนา  นับว่าก้าวหน้าได้ในระดับหนึ่งและมหาวิทยาลัย
มีความมุ่งมั่นที่จะดำเนินการภารกิจด้านดังกล่าวให้มีความก้าวหน้ายิ่ง  ๆ  ขึ้นไปให้สมกับที่เป็นสถาบันวัฒนธรรมศึกษา
ในพระนามของใต้ฝ่าพระบาท”

                                          ********************************