โครงการจัดตั้งสถาบันวัฒนธรรมศึกษากัลยาณิวัฒนา  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  วิทยาเขตปัตตานี  

รับผิดชอบทั้งในส่วนที่เป็นมรดกวัฒนธรรมของท้องถิ่นและของประเทศ  โดยอยู่บนพื้นฐานของการศึกษา  การ

ค้นคว้า  วิจัยทางวัฒนธรรมเพื่อการอนุรักษ์เผยแพร่  ส่งเสริมศิลปะและวัฒนธรรมที่หลากหลายให้ประจักษ์สู่สากล  

โดยมีการจัดแสดงโบราณวัตถุและศิลปะวัฒนธรรมในลักษณะของพิพิธภัณฑ์  ซึ่งข่าวศรีตรังขอแนะนำดังนี้

         พิพิธภัณฑ์พระเทพญาณโมลี

         สืบเนื่องจากพระเทพญาณโมลี  เจ้าอาวาสวัดตานีนรสโมสร  จังหวัดปัตตานี  มีกุศลเจตนามอบศิลปโบราณ

วัตถุล้ำค่าเป็นจำนวนมากและบริจาคเงิน  จำนวน  2,000,000  บาท  (สองล้านบาท)  ให้แก่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  

วิทยาเขตปัตตานี  เพื่อดำเนินการก่อสร้างพิพิธภัณฑ์โดยมหาวิทยาลัยได้รับบริจาคและจัดงานมรดกไทย  เพื่อหางบ

ประมาณสนับสนุนเพิ่มเติมอีก  2,000,000  บาท  (สองล้านบาท)  พิพิธภัณฑ์พระเทพญาณโมลีได้เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่  

6  สิงหาคม  2529  แล้วเสร็จเมื่อวันที่  22  กรกฎาคม  2530  และได้ทำพิธีเปิดเป็นทางการเมื่อวันที่  9  เมษายน  

2531  โดยมี  ฯพณฯ  พลเอกเปรม  ติณสูลานนท์  นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นเป็นประธานในพิธีเปิดอาคาร

         พระธรรมโมลี  (เกตุ  ติสสโร)  อดีตเจ้าอาวาสวัดตานีนรสโมสรพระอารามหลวง  จังหวัดปัตตานี  ซึ่งมรณภาพ

ไปแล้วเมื่อปี  2540  ได้มอบโบราณวัตถุสมัยรัชกาลที่  5  อีกจำนวน  26  ชิ้น  ประกอบด้วยจาน  ชาม  คนโท  ปิ่นโต  

และปั้นชา  เมื่อวันที่  14  มีนาคม  2539

         "อาตมาจะมอบวัตถุที่มีอยู่นี้ให้ทางมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์สร้างพิพิธภัณฑ์เก็บรักษาไว้  เพราะจะมี

ประโยชน์มาก  นักศึกษามีโอกาสได้เล่าเรียนค้นคว้ากัน  โดยเฉพาะทางภูมิศาสตร์  สังคมศาสตร์บ้าง  มนุษยศาสตร์

บ้าง  ขอให้ส่วนราชการได้ช่วยกันเผยแพร่สงวนรักษาไว้ให้ดีแล้วกัน"  เป็นประโยคที่พระธรรมโมลีได้กล่าวไว้  ครั้น

ได้มอบโบราณวัตถุให้แก่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  เพื่อจัดพิพิธภัณฑ์พระเทพญาณโมลี  เมื่อปี  2529  (จากหนังสือ

พิพิธภัณฑ์พระเทพญาณโมลี  ศูนย์การศึกษาเกี่ยวกับภาคใต้  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  วิทยาเขตปัตตานี)

         โบราณวัตถุและศิลปะวัตถุที่ได้รับจากพระธรรมโมลี  ได้จัดแบ่งออกเป็นหมวดหมู่ได้ดังนี้

         -  โบราณวัตถุที่เกี่ยวเนื่องในพระพุทธศาสนาและเทวรูป  ได้แก่  พระพุทธรูปปางต่าง  ๆ  พระพิมพ์  พระ

เครื่อง  โบราณวัตถุที่สำคัญได้แก่  ธรรมจักรศิลาทรายพบที่เมืองโบราณยะรัง  พระพุทธรูปศิลปอู่ทองและอยุธยา  พระ

พุทธรูปศิลปแบบพื้นเมืองภาคใต้ที่เรียกว่า  ข้าวต้มมัดหรือขนมต้ม  ส่วนพระพิมพ์เป็นพระพิมพ์ที่พบเมืองโบราณยะรัง

และภาคใต้ตอนล่าง  ซึ่งในอดีตเป็นดินแดนที่นับถือศาสนาพุทธลัทธิมหายาน

         -  เครื่องถ้วย  ได้แก่  เครื่องถ้วยที่ผลิตในเอเซีย  ประกอบด้วยเครื่องถ้วยจีน  เครื่องถ้วยตะวันตก  เครื่อง

ถ้วยไทย - จีน  

         -  เครื่องถ้วยจีน  มีเครื่องเซลาดอน  เครื่องเขียนสี  และเครื่องลายคราม

         -  เครื่องถ้วยตะวันตก  มีเครื่องถ้วยอังกฤษ  เครื่องถ้วยเยอรมันเลียนแบบจีน  เครื่องถ้วยสวิสเซอร์แลนด์  

เครื่องถ้วยฮอลแลนด์

         -  เครี่องถ้วยศิลปะไทย - จีน  ประกอบด้วยเครื่องถ้วยเบญจรงค์  เครื่อง  จปร.  และชุดชาลายน้ำทอง

         -  เครื่องถ้วยประเทศในเอเซีย  เช่น  เครื่องถ้วยญี่ปุ่นและเวียดนาม

         -  เหรียญและเงินเหรียญ  มีเหรียญต่าง  ๆ  ดังนี้  เงินเหรียญจีน  เงินเหรียญสเปน  เงินเหรียญสหรัฐ  เงิน

เหรียญเปรู  เม็กซิโก  อาหรับ  ฝรั่งเศสในอินโดจีน  ฮ่องกง  ชวาและเหรียญไทย

         -  เครื่องใช้ในบ้าน  ประกอบด้วยชุดรับแขกแกะสลักประดับด้วยหินอ่อนศิลปะจีน  ชุดเก้าอี้แกะสลักศิลปะจีน  

ตู้แกะสลักศิลปะจีน

         -  เครื่องอัฐบริขารและเครื่องใช้ของพระธรรมโมลี  เช่น  บาตรและกระโถน

         พิพิธภัณฑ์คติชนวิทยา

         พิพิธภัณฑ์คติชนวิทยา  เริ่มสร้างเมื่อปี  2525  แล้วเสร็จปี  2526  ขณะนั้นอยู่ภายใต้การดูแลของศูนย์การ

ศึกษาเกี่ยวกับภาคใต้  ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นชื่อสถาบันวัฒนธรรมศึกษากัลยาณิวัฒนา  โดยมีวัตถุประสงค์

         -  เพื่อรวบรวมข้อมูลทางศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคใต้และโดยเฉพาะทางสังคมจังหวัดชายแดนภาคใต้

         -  เพื่อให้ความรู้แก่เยาวชนและประชาชนได้มีความรู้และเข้าใจในคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น

         -  เพื่อเป็นแหล่งบริการการศึกษา  ค้นคว้า  วิจัยทางสังคม  ศิลปวัฒนธรรม  ประวัติศาสตร์  โบราณคดี  

ภาษา  ศาสนา  ประเพณีของท้องถิ่น

         - เพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่นภาคใต้ให้เป็นที่รู้จักทั้งในประเทศและต่างประเทศ

         -  เพื่อส่งเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างประชาชนที่ต่างวัฒนธรรมกัน

         พิพิธภัณฑ์คติชนวิทยาเป็นศูนย์รวบรวมหัตถกรรมพื้นบ้านโบราณวัตถุ  ศิลปะที่สะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตที่มีการ

ผสมสานของวัฒนธรรมที่หลากหลายเข้าด้วยกันของชาวไทยในภาคใต้ตอนล่าง  ตลอดจนวัตถุพื้นบ้านที่มีความเกี่ยวข้อง

กับศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นของจังหวัดชายแดนภาคใต้ซึ่งประกอบด้วยเรือนไทยมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้  เครื่อง

มือทำนา  เครื่องทองเหลือง  ศิลปินและศิลปะการแสดงพื้นบ้าน  เครื่องมือเครื่องใช้ในครัวเรือน  จักรยานและจักรยาน

สามล้อโบราณ  เมืองโบราณยะรัง  เครื่องถ้วย  เครื่องมือประมง  เรือกอและ  ตำราโบราณ  กริช  ความเชื่อ  ผ้าปัตตานี  

ศิลปวัตถุอื่น  ๆ  ทั้งสองพิพิธภัณฑ์  ตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่ภายในมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  วิทยาเขตปัตตานี  เปิดให้

ชมฟรีระหว่างเวลา  09.00 - 16.00  น. ทุกวัน  เว้นวันหยุดราชการ



                                                                              *******************